ΚΑΘΟΛΙΚΟΤΗΤΑ

          (…είμαστε φτιαγμένοι από τα υλικά που είναι φτιαγμένα τα όνειρα…)

                                                                            Ουίλλιαμ Σαίξπηρ

Πολλοί άνθρωποι μπαίνουν στην θεραπεία, με την ανησυχητική σκέψη ότι είναι μοναδικοί στη δυστυχία τους, ότι μόνο εκείνοι έχουν σκέψεις, παρορμήσεις και φαντασιώσεις που είναι τρομακτικές οι απαράδεκτες. Είναι βέβαια γεγονός πως οι περισσότεροι απ αυτούς έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με σοβαρές αγχογόνες καταστάσεις και κατακλύζονται κατα καιρούς από τρομακτικό υλικό, το οποίο διαρρέει από το ασυνείδητο τους. Σε κάποιο βαθμό αυτό ισχύει για όλους μας. Πολλοί θεραπευόμενοι όμως έχουν μια αυξημένη αίσθηση  μοναδικότητας λόγω 

της ακραίας τους κοινωνικής απομόνωσης. 

Στην καθημερινή τους ζωή ούτε μαθαίνουν ότι κι άλλοι άνθρωποι  έχουν ανάλογες εμπειρίες και συναισθήματα, ούτε τους δίνεται η ευκαιρία να εμπιστευτούν τα προβλήματα τους στους άλλους ώστε εκείνοι με τη σειρά τους να τους αποδεχτούν και να τους επικυρώσουν.

Στα πρώιμα στάδια της θεραπευτικής διαδικασίας μέσα στην ομάδα, η διάψευση των αισθημάτων μοναδικότητας του θεραπευόμενου αποτελεί μια μεγάλη πηγή ανακούφισης. Ακούγοντας και τους άλλους να αποκαλύπτουν παρόμοιες ανησυχίες με τις δικές τους, αισθάνονται να έχουν μεγαλύτερη  επαφή με τον κόσμο, περιγράφοντας την διαδικασία σαν ένα “καλωσόρισμα στο ανθρώπινο γένος”

Θύμιος Κούκιος

Ψυχοδυναμικός ψυχοθεραπευτής 

7 Νοεμβρίου 2021

Ο άλλος κι όχι… ο Άλλος.

 Παρελθόν vs Παρών 

Κι ενώ μόνοι μας φαίνεται ότι τα καταφέρνουμε μια χαρά, στις αλληλεπιδράσεις μας με τους άλλους ξεκινούν τα προβλήματα. Θλίψη, θυμός, απογοήτευση, ζήλεια, αγανάκτηση είναι μερικά μόνο από τα συναισθήματα που μας κατακλύζουν στις καθημερινές συναναστροφές μας με τους άλλους και πολλές φορές αναρωτιόμαστε “γιατί”, χωρίς  ωστόσο να μπορούμε να δώσουμε μια σαφή απάντηση. Κι αν πολλές φορές πείθουμε τον εαυτό μας ότι δεν θα του επιτρέψουμε ξανά να αισθανθεί όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα, κάτι συμβαίνει και ξανά και ξανά επαναλαμβάνουμε τις ίδιες συμπεριφορές.

Η θεωρία μας διδάσκει πως ο άνθρωπος - ήδη από την γέννηση του - έχει ανάγκη τον άλλον άνθρωπο.

Η ίδια η ζωή μας το επιβεβαιώνει καθημερινά όταν πολλές φορές φλερτάρουμε με την μοναξιά αισθανόμενοι αυτό το δυσβάσταχτο συναίσθημα.

Η ανάγκη του “ανήκειν” είναι πλέον αποδεχτή ως μιαν αλήθεια που καθορίζει την ύπαρξη μας ως κοινωνικά όντα. Έχουμε ανάγκη τον άλλον. Έχουμε ανάγκη να έρθουμε σε επαφή με τον άλλον, να δημιουργήσουμε σχέσεις και αλληλοεπιδρώντας μαζί του να βιώσουμε και να μεταδώσουμε συναισθήματα που θα μας εξελίξουν και θα μας ωριμάσουν ως ανθρώπινα όντα που συνεχώς βρίσκονται σε μια αέναη διαδικασία αλλαγής. Πόσο όμως είμαστε σε θέση να διακρίνουμε αν τα συναισθήματα που μας προκαλεί ο άλλος έχουν σχέση με τον  άνθρωπο που έχουμε κάθε φορά απέναντι μας η έχουν την προέλευση τους σε βιώματα πρώιμων εμπειριών και σε σχέσεις με τους σημαντικούς Άλλους , οι οποίοι εν άγνοια  τους  ή και όχι,  μπορεί να μην κατάφεραν να ανταποκριθούν σε συγκεκριμένες μας ανάγκες. Πόσο δηλαδή είμαστε σε θέση να ζούμε στο παρών χωρίς να προβάλλουμε πάνω του ελλείψεις από το παρελθόν.

Η Πρώτη Σχέση Μητέρας - Βρέφους και Το καθρέπτισμα!

 

Η Πρώτη Σχέση Μητέρας - Βρέφους και Το καθρέπτισμα!

Μέσα από το καθρέπτισμα τα παιδιά ανακαλύπτουν τα συναισθήματα που νιώθουν για το πρόσωπο της μητέρας τους. Όταν η μητέρα αντα- νακλά στο παιδί τη συναισθηματική του εμπειρία, είναι σαν να «κρατά» τη συναισθηματική εμπειρία του παιδιού και με αυτό τον τρόπο να συμβάλλει στη σχηματοποίηση της αίσθησης εαυτού του. Όπως σχολιάζει ο Winnicott, είναι σαν το παιδί να σκέπτεται ότι «όταν κοιτάζω, με βλέπουν, άρα υπάρχω». Μέσω της επαναλαμβανόμενης εμπειρίας του γονεϊκού κρατήμα- τος εγκαθιδρύεται ένα αξιόπιστο περιβάλλον φροντίδας, που θα εξασφαλίσει έναν κόσμο «προβλέψιμο» για το παιδί και θα διευ- κολύνει τη σταδιακή εισαγωγή του στην πραγματικότητα, έτσι ώστε αυτό να μη βρεθεί απροετοίμαστο μπροστά σε ερεθίσματα που δεν θα μπορεί να αφομοιώσει. Κατά την ολοκλήρωση της ανα- πτυξιακής του πορείας το παιδί νιώθει ότι ο κόσμος δεν είναι πλέον καταδιωκτικός ή εξιδανικευμένος αλλά «σχετικά καλός», και κυρίως ένας κόσμος στον οποίο μπορεί να δώσει νόημα. Για τον Winnicott, αυτή την περίοδο, αν η μητέρα λειτουργήσει ως «αρκετά καλή», θα δώσει στο παιδί τη δυνατότητα να κατακτήσει την «ικανότητα να είναι μόνο», να μπορεί δηλαδή να υπάρχει δημιουργικά, διότι η παρουσία των θετικά επενδυμένων εσωτερικών αντικειμένων υπερτερεί. Αν δεν συμβεί αυτό, τότε ο εαυτός, στην προσπάθειά του να σχετιστεί με τα αντικείμενά του, θα διατρέχει τον κίνδυνο να νιώσει τους ίδιους φόβους κατακερ- ματισμού ή αφανισμού (ψύχωση) ή αποκλεισμού/απόρριψης (νεύρωση). Έτσι το αντικείμενο «επιβιώνει» και μαζί με αυτό η ικανότητα του ατόμου να κοινωνικοποιείται (φυσιολογικός/ψευδής εαυτός), να βρίσκεται σε επαφή με τις βαθύτερες ανάγκες του (αληθής εαυτός) και να ακολουθεί την πορεία του προς την ανεξαρτησία και ταυτόχρονα να αναλαμβάνει δέσμευση σε μια σχέση.

Winnicott, 1967